تست های آزمایشگاهی تشخیص بیماری های ریوی
به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، بطور کلی روش های تشخیصی بیماری های تنفسی، مطالعات تصویربرداری (پرتونگاری، اولتراسونوگرافی، روش های پزشکی هسته‌ای، توموگرافی کامپیوتری و موارد دیگر) و روش‌های مشتمل بر اخذ نمونه بیولوژیک را شامل می‌شود که از این میان نقش آزمایشگاه در مطالعات بیولوژیکی بسیار بارز است. نمونه‌های بیولوژیکی اخذ شده از ریه می‌توانند نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از روش‌های جمع آوری خلط، آسپیراسیون سوزنی از طریق پوست، توراسنتز، آسپیره سوزنی داخل برونشی و… باشند.
تست گازهای خون شریانی یا Arterial blood gases که به‌اختصار ABGs یا Blood Gases& خوانده می‌شود در ارزیابی هموستاز تنفسی، اسید و باز متابولیک، الکترولیت ها و نیز ارزیابی کفایت اکسیژناسیون کاربرد دارد pH، PCO2، HCO، PO2، O2& Saturation و محتوای O2& در این تست موردبررسی قرار می گیرند.
& pH با کاهش یون هیدروژن افزایش یافته و با افزایش آن کاهش می یابد و اسیدی یا بازی بودن را مشخص می نماید؛ بدین صورت که در آلکالوز تنفسی یا متابولیک این پارامتر افزایش یافته و در اسیدوز تنفسی یا متابولیک کاهش می یابد. در ارتباط با pH افزایش یافته می توان در آلکالوز متابولیک، هایپوکالمی، ساکشن طولانی و حجیم از معده، استفراغ مزمن، آلدوسترونیسم و دیورتیک های جیوه دار و در آلکالوز تنفسی، نارسایی مزمن قلب، سیستیک فیبروزیس، مسمومیت با مونوکسید کربن، آمبولی ریه، شوک و بیماری های حاد و شدید ریوی را نام برد.
همچنین در ارتباط با pH کاهش یافته می توان در اسیدوز متابولیک، به کتواسیدوز، اسیدوز لاکتیک، اسهال شدید، نارسایی کلیه و در اسیدوز تنفسی، به نارسایی تنفسی اشاره کرد.
بالغین/اطفال:& & & & & 45/7-35/7
نوزاد:& & & & & & & & & & & & & & & & & & 49/7-32/7
۲ ماه -۲ سال:& & & & 46/7-34/7
وریدی:& & & & & & & & & & & & & & 41/7-31/7
PCO2
PCO2 مقدار فشار نسبی کربن دی‌اکسید در خون است و سطح آن در اسیدوز تنفسی اولیه بالا رفته و در آلکالوز تنفسی اولیه کاهش می یابد. مقادیر افزایش‌یافته PCO2 با COPD، استفاده بیش از حد از آرام بخش ها، ترومای سر، اکسیژنه شدن بیش از حد در مبتلایان به COPD و نیز با سندرم Pickwickian مرتبط است. مقادیر کاهش یافته آن نیز با هایپوکسمی، آمبولی ریوی، اضطراب، درد و بارداری مرتبط می شود.
بالغین/اطفال:& & & & & & & & & & & & & & & & & & ۴۵-۳۵
کودکان زیر ۲ سال:& & & & & & & & & ۴۱-۲۶
وریدی:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ۵۰-۴۰
بیکربنات
یون بیکربنات برای اندازه گیری تعادل اسید و باز در بخش متابولیک مفید است و می‌تواند به صورت غیرمستقیم با اندازه‌گیری محتوای CO2 اندازه گیری شود. مقادیر افزایش یافته آن با استفراغ مزمن، ساکشن مزمن با حجم بالا، آلدوسترونیسم، استفاده از دیورتیک های جیوه ای و بیماری انسدادی مزمن ریه و سطوح کاهش یافته آن با اسهال شدید و مزمن، استفاده مزمن از دیورتیک‌های لوپ، گرسنگی شدید، کتواسیدوز دیابتی و نارسایی حاد کلیه مرتبط است.
یافته‌های طبیعی (mEq/L):
بالغین/اطفال:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & ۲۸-۲۱
نوزاد/شیرخوار:& & & & & & & & & & & & & & & & ۲۴-۱۶
PO2
فشار اکسیژن حل شده در پلاسما است و روشی غیرمستقیم برای اندازه گیری محتوای اکسیژن خون شریانی می باشد. مقادیر افزایش یافته آن با پلی سایتمی، افزایش O2 در دم و هایپرونتیلاسیون و مقادیر کاهش یافته آن با آنمی ها، موکوس پلاگ، برونکو اسپاسم، آتلکتازی، پنوموتوراکس، ادم ریوی، سندرم دیسترس تنفسی بالغین، بیماری تحدیدی ریه، نقایص دیواره دهلیزی یا بطنی، آمبولی،& O2 ناکافی در هوای دم و هایپوونتیلاسیون شدید مرتبط می باشد.یافته‌های طبیعی (mmHg):
بالغین/اطفال:& & ۱۰۰-۸۰
نوزاد:& & & & & & & & & & & & & & ۷۰-۶۰
وریدی:& & & & & & & & & & & ۵۰-۴۰
شمارش کامل سلول های قرمز خونی (CBC)
در تشخیص بیماری های ریوی،& CBC به منظور ارزیابی سلول های خونی و بررسی آنمی مورداستفاده قرار می گیرد. این تست اطلاعات مفیدی را ارائه می کند.
CMP، Comprehensive Metabolic Panel& یا پنل جامع متابولیک نیز دسته ای دیگر از آزمایش‌ها هستند که در تشخیص بیماری‌های ریوی متداولند. تست اندازه‌گیری آلبومین، آلکالین فسفاتاز، AST، SGOT، بیلی‌روبین، BUN، کلسیم، کربن دی‌اکسید، کلرید، کراتینین، گلوکز، پتاسیم، توتال پروتئین و سدیم تست های این پنل را تشکیل می دهند.
