تشخیص ندول تیروئید
به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، ندول یا گره تیروئید (Thyroid nodules) توده ای جامد یا پر از مایع است که در غده‌ی تیروئید تشکیل می شود. غده‌ی مسئول تنظیم متابولیسم بدن درست بالای قفسه ی سینه و در پایه ی گردن قرار گرفته است.
بیش تر این گره ها نشانه و علامت خاصی ندارند، ولی برخی از آن ها بزرگ و قابل لمس هستند، این نوع از گره ها احساس می شوند:
•به شکل تورم قسمت پایه ای گردن مشاهده می شوند.
•به حلق و مری فشار آورده و باعث تنگی نفس و بلع دشوار مواد غذایی می شوند.
در برخی از موارد ندول ها تیروکسین اضافی تولید می کنند، این ماده هورمونی است که غده‌ی تیروئید ترشح می کند و باعث پدیدار شدن علائم پرکاری تیروئید می شود، این علائم عبارتند از:
•کاهش وزن ناگهانی
•تعریق زیاد
•رعشه
•عصبانیت
•ضربان قلب تند و نامنظم
تنها تعداد کمی از ندول ها سرطانی هستند. ولی برای تشخیص سرطانی بودن یا نبودن گره ها نمی توان به علایم بالینی بسنده کرد. بسیاری از این گره های سرطانی کوچک هستند و با سرعت کمی رشد می کنند. ولی در سرطان های تهاجمی تیروئید در موارد نادر گره‌ها می توانند بزرگ، ثابت، سخت و با سرعت رشد زیاد باشند.
•مشکلات تنفسی و بلع دشوار: گره های بزرگ و گواتر چند گره ای سمی باعث این مشکل می شوند.
•پرکاری تیروئید: اگر گره ها یا گواتر اقدام به تولید هورمون تیروئید اضافی کنند این مشکل به وجود خواهد آمد. پر کاری تیروئید باعث کاهش وزن، ضعف عضلانی، عدم تحمل گرما، اضطراب و بی قراری خواهد شد.
•عوارض جانبی و احتمالی پر کاری تیروئید: در مواقع نادر شخص در هنگام ابتلا به پرکاری تیروئید دچار ضربان قلب نامنظم، استخوان ضعیف و بحران تیروئید سمی خواهد شد. این مشکلات زندگی فرد را با خطر جدی مواجه کرده و در صورت بروز آن‌ها باید هر چه سریع تر به مراکز درمانی مراجعه کرد.
•مشکلات ناشی از جراحی گره‌ی تیروئید: اگر پزشک درمان جراحی را پیشنهاد کند، و گره را بردارد، فرد تا پایان عمر خود مجبور به مصرف مکمل‌های دارویی است.
تشخیص ندول تیروئید
آزمایش های عملکرد غده‌ی تیروئیدبرای تشخیص کم کاری و پر کاری تیروئید سطح هورمون TSH و سایر هورمون هایی که غده‌ی تیروئید تولید می‌کند اندازه گیری می‌شود.
سونوگرافی
در این روش تشخیصی با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا می توان به تصویر درست و دقیقی در مورد شکل، اندازه و ساختار ندول تیروئید رسید. همچنین از این روش برای تشخیص کیست از گره‌ها هم استفاده می‌شود. سونوگرافی به عنوان راهنمایی دقیق در نمونه برداری آسپیراسیون به کمک سوزن هم استفاده می‌شود.
نمونه برداری آسپیراسیون به کمک سوزنبرای بررسی احتمال سرطانی بودن گره‌ها باید نمونه برداری انجام شود. در این روش پزشک سوزن باریکی را به درون گردن فرو کرده و اندکی از سلول های بافت گره را برداشت می‌کند.
این روش تشخیصی معمولا در مطب پزشک انجام شده و خطرات خیلی کمی دارد.& پزشک با کمک سونوگرافی جای ورود سوزن را مشخص می کند. بعد از برداشت، نمونه برای بررسی دقیق به آزمایشگاه فرستاده می شود.
اسکن تیروئید
برای ارزیابی بهتر گره‌ها پزشک اسکن کامل تیروئید را تجویز می کند. برای انجام این روش تشخیصی به بازوی فرد داروی ید رادیو اکتیو تزریق می شود. بعد از آن به کمک دستگاهی مخصوص تصویر دقیقی از غده برداشته خواهد شد.
& گره هایی که هورمون تیروئیدی زیادی تولید می کنند و به آن‌ها گره‌های داغ (hot nodules) گفته می شود، در اسکن دیده می شوند، چرا که ایزوتوپ بیش تری نسبت به بافت سالم تیروئید جذب می‌کنند. گره های داغ در بیش تر موارد غیر سرطانی هستند.
•درمان هورمونی با هورمون تیروئید
اگر آزمایش خون نشان دهد که غده‌ی تیروئید به اندازه ی کافی هورمون تولید نمی‌کند، باید هورمون تراپی انجام شود.
•جراحی
در صورتی که گره های تیروئید بزرگ شده و تنفس و بلع را با مشکل مواجه کنند، باید به کمک جراحی از بدن خارج شوند. همچنین افراد مبتلا به گواتر سمی که توده باعث اعمال فشار روی راه هوایی، مری یا رگ های خونی شده، هم تحت عمل جراحی قرار می گیرند.
•ید رادیو اکتیو
& پزشک از این ماده برای درمان پرکاری تیروئید استفاده می کند. ید رادیو اکتیو به صورت کپسول خوراکی و یا محلول مایع به بدن وارد شده و توسط غده تیروئید جذب می شود. بعد از دو تا سه ماه گره کوچک تر شده و علائم پرکاری تیروئید خفیف تر خواهد شد.
